Uwagi na tle moralnych aspektów paradoksów odstraszania nuklearnego
DOI:
https://doi.org/10.14394/etyka.1352Słowa kluczowe:
odstraszanie nuklearne, Zasada Złych Zamiarów, etyka wojny, Gregory S. Kavka, racjonalność, Zasada Podwójnego Skutku, teoria decyzji, intencjonalnośćAbstrakt
W artykule zostanie opisany modelu Specjalnej Sytuacji Odstraszania (SSO) sformułowany przez Gregorego S. Kavkę, a rozpatrywany w kontekście normatywnej teorii decyzji. Wychodząc od analizy jednego z paradoksów odstraszania wynikającego ze wspomnianego modelu, przedstawię różne sposoby rozwiązania problemów które generuje, rozpatrując je w kontekście charakteru intencji, racjonalności, oraz moralności działań podmiotu uwikłanego w SSO. Przedstawię również propozycję rozwiązania wspomnianego paradoksu, oraz wskażę na dodatkowe czynniki wpływające na ocenę etyczną działań, przyjmowania intencji, oraz jej podtrzymywania przez racjonalnego agenta reprezentującego państwo odstraszające.
Downloads
Bibliografia
Benn, Stanley, I. 1984. „Deterrence or Appeasement? or, On Trying to be Rational about Nuclear War”, Journal of Applied Philosophy 1: 5-20. www.doi.org/10.1111/j.1468-5930.1984.tb00183.x
Farrell, Daniel, M. 1989. „Intention, Reason, and Action”, American Philosophical Quarterly 26, no. 4 (October): 283-295.
Farrell, Daniel, M. 1997. „Niemoralne intencje”. W: Filozofia moralności, Postanowienie i odpowiedzialność moralna, Jacek Hołówka (red.), 283-307. Warszawa: Aletheia.
Foelbar, Robert, E. 1989. „Deterrance and the Moral use of Nuclear Weapons”. W: Nuclear Deterrence and Moral Restraint, ed. Henry Shue (ed), 115-162. Nowy York: Cambridge University Press.
Frankfurt, Harry. 1997. „Alternatywne możliwości i odpowiedzialność moralna”. W: Filozofia moralności. Postanowienie i odpowiedzialność moralna, Jacek Hołówka (red.), 163-174. Warszawa: Aletheia.
Gauthier, David. 1984. „Deterrence, Maximization, and Rationality”, Ethics 3, Vol. 94, (Apr.): 474-495.
Gauthier, David. 1994. „Assure and Threaten” Ethics, 104(4): 690–721. http://www.jstor.org/stable/2382214
Gewirth, Alan. 1986. „Reason and Nuclear Deterrence”, Canadian Journal of Philosophy suppl. vol 12: 129-159. www.doi.org/10.1080/00455091.1986.10717157
Kavka, Gregory S. 1987. Moral Paradoxes of Nuclear Deterrence, Cambridge: Cambridge University Press.
Kavka, Gregory, S. 1997. “Niektóre paradoksy odstraszania”. W: Filozofia moralności, Postanowienie i odpowiedzialność moralna, Jacek Hołówka (red.), 223-244. Warszawa: Aletheia.
Kenny, Anthony. 1965. "Counterforce and Countervalue". W: Nuclear Weapons and Christian Conscience, Walter Stein (ed.), 155-165. Londyn: Merlin Press.
Kenny, Anthony. 1985. The Logic of Deterrence. London: Firethorn Press.
Knobe, Joshua. 2003. „Intentional Action and Side Effects in Ordinary Language”, Analysis 63(3): 190-194. https://doi.org/10.1093/analys/63.3.190
Kroon, Frederick. 1996. „Deterrence and the Fragility of Rationality”, Ethics 106 (2): 350–377. www.jstor.org/stable/2382063
Lackey, Douglas, P. 1984. "The Intentions of Deterrence". W: Nuclear Weapons and the Future of Humanity: The Fundamental Questions, Steven Lee, Avner Cohen (ed.), 307-318. Totowa: Rowman & Allanheld.
Lackey, Douglas, P. 1986. „Moral philosophy and nuclear deterrence”, The Journal of Bertrand Russell Archives 6, no. 2 (Summer): 85-96.
Lewis, Daniel, K. 1984. "Devil's Bargains and the Real World". W: The Security Gamble: Deterrence in the Nuclear Age, Douglas MacLean (ed.), 141–154. Totowa: Rowman and Allenheld.
McKim, Robert. 1985. „An Examination of a Moral Argument Against Nuclear Deterrence”, The Journal of Religious Ethics, 13, no. 2 (Fall): 279-297.
McMahan, Jeff. 1985. „Deterrence and Deontology”, Ethics, 95(3): 517–536. www.jstor.org/stable/2381035
Nagel, Thomas. 1997. „Traf w życiu moralnym”. W: Pytania ostateczne, 37-53. Warszawa: Aletheia.
Ustawa Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 r., tj. Dz. U. 1997 Nr. 88 poz. 553.
Paprzycka, Katarzyna. 2014. „Rozwiązanie problemu Butlera i wyjaśnienie efektu Knobe’a”. Filozofia Nauki, 22(2): 73–96. https://www.fn.uw.edu.pl/index.php/fn/article/view/757
Roth, Abraham Sesshu. 2017. „Shared Agency". W: The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), (Summer Edition). https://plato.stanford.edu/entries/shared-agency/
Shaw, W. H. 1984. „Nuclear Deterrence and Deontology”, Ethics, 94(2): 248–260. www.jstor.org/stable/2380515
Williams, Bernard, O. 1976. „Moral Luck”, Proceedings of the Aristotelian Society, suppl. vol: 115–135. https://www.jstor.org/stable/4106826
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Martyna Pustoszkin
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prace publikowane w czasopiśmie ETYKA udostępniane są na podstawie licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Oznacza to, że Autorki i Autorzy zachowują autorskie prawa majątkowe do utworów i wyrażają zgodę, aby ich prace były zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do dowolnych celów, także komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze Autora lub wydawcy. Artykuły mogą być pobierane, drukowane, powielane i rozpowszechniane z zastrzeżeniem konieczności poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Autorzy zachowują prawa autorskie do wspomnianych utworów bez innych ograniczeń.
