Jan Gwalbert Pawlikowski jako przykład wzorcowego charakteru środowiskowego
DOI:
https://doi.org/10.14394/12Słowa kluczowe:
etyka środowiskowa, etyka cnót środowiskowych, wzorcowy charakter moralny, wzorcowy charakter ekologiczny, Jan Gwalbert PawlikowskiAbstrakt
Etyka cnót środowiskowych uchodzi za tradycję nienormatywną, w której w miejsce tradycyjnych norm oferuje się wzorzec do naśladowania, tzw. wzorcowy charakter środowiskowy (zwany też bohaterem ekologicznym). Ponieważ większość dyskusji na temat bohatera ekologicznego toczy się w kręgu kultury amerykańskiej, w niniejszej pracy przedstawiono osobę zasłużoną dla początków ochrony środowiska w Polsce, jako przykład potencjalnego bohatera ekologicznego. Artykuł przedstawia postać Jana Gwalberta Pawlikowskiego jako wzorcowy charakter środowiskowy. W niniejszym artykule przedstawiono: (1) koncepcję bohatera ekologicznego i zarys dotychczasowej dyskusji na ten temat w ramach etyki cnót środowiskowych; (2) istotne znaczenie kontekstu historycznego i kulturowego w odniesieniu do kwestii ekologicznych; (3) myśl Jana Gwalberta Pawlikowskiego, jako przykład wzorcowego charakteru środowiskowego.
Downloads
Bibliografia
Anscombe, G. E. M., Modern Moral Philosophy, Philosophy, 33/124 (1958).
Brzozowski, S. M., Skręt, R., Pawlikowski Jan Gwalbert Aleksander Józef, [in:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXV, Wrocław–Kraków, PAN 1980.
Cafaro, P., Thoreau’s Living Ethics. Walden and the Pursuit of Virtue, Georgia, University of Georgia Press
Cafaro, P., Environmental Virtue Ethics. Special Issue: Introduction, Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 23/1 (2010).
Cafaro, P., Thoreau, Leopold, and Carson: Towards an Environmental Virtue Ethics, Environmental Ethics 23/1 (2011).
Cieplińska, H., Przedmowa, [in:] H.D. Thoreau, Walden, czyli życie w lesie, Poznań, Rebis 2011.
Dzwonkowska, D., Environmental Ethics in Poland, Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 30/1 (2017).
Dzwonkowska, D., Etyka cnót wobec kryzysu ekologicznego, Przegląd Filozoficzny, 25/2 (2016).
Jr. Hill, T., Ideals of Human Excellence and Preserving Natural Environment, “Environmental Ethics”, 5 (1983) 3.
Gawor, L., Ekoszkice, Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2017.
Hurtshouse, R., Normatywna etyka cnót, [in:], Etyka i charakter, ed. J. Jaśtal, Kraków, Aureus 2004.
Leopold, A., Zapiski z piaszczystej krainy, Bielsko-Biała, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot 2004.
Maciąga, D., Z miłości do ziemi. Ochrona przyrody w latach 1918–1939 (część 2), Dzikie Życie 11/233 (2013) http://dzikiezycie.pl/archiwum/2013/listopad-2013/z-milosci-do-ziemi-ochrona-przyrody-w-latach-1918-1939-czesc-2 [27.02.2018].
MacIntyre, A., Dziedzictwo cnoty, Warszawa PWN 1996.
Nelson, M. P., Wilderness, [in:] Encyclopedia of Environmental Ethics and Philosophy, eds. J.B. Callicott, R. Frodeman, New York, Macmillan Reference USA 2008.
Okraska, R., Obrońca znikającej dziczy – wstęp do polskiego wydania, [in:] A. Leopold, Zapiski z piaszczystej Krainy, Bielsko-Biała, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot 2004.
Okraska, R., Rycerz przyrody, [in:] J. G. Pawlikowski, Kultura a natura, Łódź, Biblioteka Obywatela 2010.
Pawlikowski, J. G., Kultura a natura, Łódź, Biblioteka Obywatela 2010.
Pawlikowski, J.G., O lice ziemi. Wybór pism Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Warszawa, Wydawnictwo Państwowej Rady Ochrony Przyrody 1938.
Pawlikowski, J. G., Tatry parkiem narodowym, [in:] Z kart „Wierchów”, eds. A. Rotter, J. Zdebski, Warszawa-Kraków, PTTK 1984.
Picht, G., Mut zur Utopie. Die großen Zukunftsaufgaben. Zwölf Vorträge, München, R. Piper & Co. 1969.
Sandler, R., Character and Environment. A Virtue-Oriented Approach to Environmental Ethics, New York, Columbia University Press 2007.
Sandler, R., Environmental Ethics. Theory in Practice, Oxford, Oxford University Press 2018.
Sandler, R., Introduction: Environmental Virtue Ethics, [in:] Environmental Virtue Ethics, eds. R. Sandler, P. Cafaro, Oxford, Rowman and Littlefield Publishers 2005.
Sandler, R., Review: Philip Cafaro’s Thoreau’s Living Ethics: Walden and the Pursuit of Virtue, Environmental Values, 15/1 (2006).
Sebesta, A., „Kultura a natura” receptą Jana Gwalberta Pawlikowskiego na piękno (w stulecie ukazania się rozprawy), Dzikie Życie 3/225 (2013), http://dzikiezycie.pl/archiwum/2013/marzec-2013/kultura-a-natura-recepta-jana-gwalberta-pawlikowskiego-na-piekno-za-darmo-w-stulecie-ukazania-sie-rozprawy [15.12.2017].
Sebesta, A., Wątki aksjologiczne i ekofilozoficzne w twórczości Jana Gwalberta Pawlikowskiego, [in:] Idee i eksplikacje, ed. W. Jaworski, Kraków, Abrys 2001.
Shaw, P., A Virtue Ethics Approach to Aldo Leopold’s Land Ethic, Environmental Ethics, 19/1 (1997).
Szafer, W., Jan Gwalbert Pawlikowski 1860–1939, [in:] Z teki przyrodnika, ed. W. Szafer, Warszawa, Wiedza Powszechna 1964.
Taylor, C., Nowoczesne imaginaria społeczne, Kraków, Znak 2010.
Taylor, P., Respect for Nature: A Theory of Environmental Ethics, Princeton, Princeton University Press 1986.
Thoreau, H. D., Walden, czyli życie w lesie, Poznań, Rebis 2011.
Treanor, B., Emplotting Virtue: A Narrative Approach to Environmental Virtue Ethics, Albany, SUNY Press 2014.
Tyburski, W., Główne kierunki i zasady etyki środowiskowej, [in:] Wprowadzenie do filozoficznych proble- mów ekologii, ed. A. Papuziński, Bydgoszcz, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy 1999.
Tyburski, W., Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej, Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1 (2006).
Van Wensveen, L., Dirty Virtues: The Emergence of Ecological Virtue Ethics, New York, Prometheus Books 2000.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prace publikowane w czasopiśmie ETYKA udostępniane są na podstawie licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Oznacza to, że Autorki i Autorzy zachowują autorskie prawa majątkowe do utworów i wyrażają zgodę, aby ich prace były zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do dowolnych celów, także komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze Autora lub wydawcy. Artykuły mogą być pobierane, drukowane, powielane i rozpowszechniane z zastrzeżeniem konieczności poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Autorzy zachowują prawa autorskie do wspomnianych utworów bez innych ograniczeń.
