Kosmopolityzm jako praktyka międzygatunkowa. Parę uwag o gościnności nieantropocentrycznej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.14394/etyka.1255

Słowa kluczowe:

kosmopolityzm, obywatelstwo, prawa zwierząt, posthumanizm, zoopolis

Abstrakt

Derridiańskie pytanie o paradoksalną (bez)warunkowość zakodowaną w pojęciu gościnności
jest także pytaniem o zasięg i przedmiot odniesienia: jeśli gościnność ma być tym,
co rządzi wszelką interakcją, to być może nie ogranicza się ona wyłącznie do relacji międzyludzkich.
Celem artykułu jest prześledzenie pojawiających się w ostatnich latach nieantropocentrycznych
wizji gościnności, związanych z rozwinięciem Kantowskiego pojęcia kosmopolitycznego
prawa w odniesieniu do zwierząt i ich politycznej podmiotowości. Artykuł
podejmuje wątki zwierzęcia kosmopolitycznego, kosmopolityki, kosmopolityzmu rozumianego
nielogocentrycznie, jak w tradycji starożytnego cynizmu, kosmopolitycznych inspiracji
w nurcie posthumanizmu oraz projektu państwowej polityki opartej na ładzie kosmopolitycznym
– zoopolis.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Alina Mitek-Dziemba - Uniwersytet Śląski

adiunkt w Katedrze Literatury Porównawczej Uniwersytetu Śląskiego.
W swoich badaniach koncentruje się na komparatystyce, ekokrytyce, studiach ludzko-zwierzęcych
i postsekularyzmie.

Bibliografia

Appiah, K.A. 2006. Cosmopolitanism. Ethics in a World of Strangers. New York: Allen Lane.

Appiah, K.A. 2008. Kosmopolityzm. Etyka w świecie obcych, trans. J. Klimczyk. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Benhabib, S. 2015. Prawa innych: przybysze, rezydenci i obywatele, trans. M. Filipczuk, Warszawa; Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Braidotti, R. 2013. „Becoming-World”. In After Cosmopolitanism, red. R. Braidotti, DOI: https://doi.org/10.4324/9780203102121

P. Hanafin, B. Blaagaard. Oxford–New York: Routledge.

Bińczyk, E. 2018. Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bińczyk, E. 2018. „Troska o przyrodę w epoce antropocenu”. Etyka 57: 137–55. DOI: https://doi.org/10.14394/42

Cooke, S. 2014. „Perpetual Strangers: Animals and the Cosmopolitan Right”. Political Studies 4: 930–44. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9248.12054

Derrida, J. 1998. „Kosmopolici wszystkich krajów, jeszcze jeden wysiłek!”, trans.

A. Siemek. Literatura na Świecie 11–12.

Derrida, J. 2000. Of Hospitality, trans. R. Bowlby. Standford: Standford University Press.

Derrida, J. 2001, On Cosmopolitanism and Forgiveness, trans. M. Dooley, M. Hughes. London–New York: Routledge.

Diogenes Laertios. 1984. Żywoty i poglądy słynnych filozofów, trans. I. Krońska et al. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Donaldson, S., W. Kymlicka 2011. Zoopolis. A Political Theory of Animal Rights. Oxford–New York: Oxford University Press.

Garner, R., S. O’Sullivan, ed. 2016. The Political Turn in Animal Ethics. London–New York: Rowman and Littlefield.

Glendinning, S. 2015. A Time after Copernicus. In Cosmopolitan Animals, ed. K. Nagai, C. Rooney, D. Landry, M. Mattfeld, C. Sleigh, K. Jones. New York: Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/9781137376282_2

Gzyra, D. 2016. „Zwierzęta pozaludzkie jako podmioty polityki. Koncepcja zoopolis i jej krytyka”. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies 2.

Haraway, D.J. 2015. „Cosmopolitan Critters”. In Cosmopolitan Animals, ed. K. Nagai, C. Rooney, D. Landry, M. Mattfeld, C. Sleigh, K. Jones. New York: Palgrave Macmillan.

Haraway, D.J. 2016. Staying with the Trouble. Making Kin in the Chthulucene. Durham– London: Duke University Press. DOI: https://doi.org/10.1215/9780822373780

Haraway, D.J. 2008. When Species Meet. Minneapolis–London: University of Minnesota Press.

Haslanger, A. 2015. „The Cynic as Cosmopolitan Animal”. In Cosmopolitan Animals, ed. K. Nagai, C. Rooney, D. Landry, M. Mattfeld, C. Sleigh, K. Jones. New York: Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/9781137376282_3

Kant, I. 1995. Do wiecznego pokoju. Projekt filozoficzny [O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce], trans. M. Żelazny. Toruń: Wydawnictwo Comer.

Kartografie Obcości. 2017. „Zoepolis. Design for Plants and Animals”. https://kartografieobcosci.uw.edu.pl/index.php/2017/11/20/zoepolis-dizajn-dla-roslin-i-zwierzat-zoepolis-design-for-plants-and-animals/.

Margulis, L. 2000. Symbiotyczna planeta, trans. M. Ryszkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo CiS.

Mendieta, E. 2011. „Interspecies Cosmopolitanism. Towards a Discourse Ethics Grounding of Animal Rights”. Logos 1 (1). http://www.logosjournal.com/interspecies-cosmopolitanism.php (dostęp: 18.06.2019).

Pietrzykowski, T. 2007. Spór o prawa zwierząt. Etyczne problemy prawa. Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Biblia Tysiąclecia. 1991. Poznań: Wydawnictwo Pallotinum.

Probucka, D. 2015. Prawa zwierząt. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.

Rovisco, M., M. Nowicka, ed. 2011. The Ashgate Research Companion to Cosmopolitanism. Furnham–Burlington: Routledge.

Seneka. 1961. Listy moralne do Lucyliusza, trans. W. Kornatowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Sloterdijk, P. 2008. Krytyka cynicznego rozumu, trans. P. Dehnel. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Sławek, T. 2000. Pięć esejów o gościnności. Pszczyna: Fundacja Pallas Silesia.

Smith, J.E.H. 2014. „We Are Not the Only Political Animals”. The New York Times, November 2, 2014. http://opinionator.blogs.nytimes.com/2014/11/02/we-are-not-the-only-politicalanimals/?_r=0.

Stengers, I. 2005. „The Cosmopolitical Proposal”. In Making Things Public. Atmospheres of Democracy, ed. B. Latour, P. Weibel. Cambridge–Massachusetts–London: MIT Press.

Tsing, A. 2018. „Krnąbrne krawędzie: grzyby jako gatunki towarzyszące”. In Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie, ed. O. Cielemęcka, M. Rogowska-Stangret. Lublin: Wydawnictwo E-naukowiec.

Westmoreland, M.W. 2008. „Interruptions: Derrida and Hospitality”. Kritike 1: 1–10. DOI: https://doi.org/10.25138/2.1.a.1

Willet, C. 2014. Interspecies Ethics. New York: Columbia University Press.

Wodziński, C. 2015, Odys gość. Esej o gościnności. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki.

Pobrania

Opublikowane

2019-11-28

Jak cytować

Mitek-Dziemba, Alina. 2019. „Kosmopolityzm Jako Praktyka międzygatunkowa. Parę Uwag O gościnności Nieantropocentrycznej”. Etyka 58 (1). Warsaw, Poland:76-96. https://doi.org/10.14394/etyka.1255.

Numer

Tom 58 Nr 1 (2019)

Dział

Artykuły

Licencja

Prace publikowane w czasopiśmie ETYKA udostępniane są na podstawie licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Oznacza to, że Autorki i Autorzy zachowują autorskie prawa majątkowe do utworów i wyrażają zgodę, aby ich prace były zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do dowolnych celów, także komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze Autora lub wydawcy. Artykuły mogą być pobierane, drukowane, powielane i rozpowszechniane z zastrzeżeniem konieczności poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Autorzy zachowują prawa autorskie do wspomnianych utworów bez innych ograniczeń.