Bliźni, obcy, inny – w perspektywie dialogicznej
DOI:
https://doi.org/10.14394/etyka.1265Słowa kluczowe:
bliźni, obcy, inny, filozofia dialogu, filozofia dramatuAbstrakt
„Obcość” i „inność” nie są synonimami. Oba określenia znajdują zastosowanie zarówno
w świecie ludzi, jak i w obrębie rzeczywistości pozaosobowej. Jednak kategoria obcości stosowana
jest częściej w odniesieniu do rzeczywistości interpersonalnej niż do rzeczywistości
składającej się z obiektów pozaosobowych. „Obcość” bywa rozumiana jako określenie radykalniejsze
niż „inność”. Posiada też negatywny wydźwięk emocjonalny. W przypadku gdy
określa człowieka, sygnalizuje nie tylko jego inność, ale też sugeruje negatywny charakter
naszego stosunku wobec niego. Paradoksalnie to właśnie obcość, a nie inność – pod warunkiem
że zostanie przezwyciężona – odsłania etycznie rozumianą Twarz drugiego człowieka.
Dopiero przezwyciężenie obcości, a nie inności, pozwala rozpoznać bliźniego.
Downloads
Bibliografia
Arendt, H. 2010. Kondycja ludzka, trans. A. Łagodzka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Arendt, H. 2008. „O naturze totalitaryzmu”. In eadem, Salon berliński i inne eseje, trans. M. Godyń, S. Szymański, 204–244. Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-ka.
Buber, M. 1973a. Das dialogische Prinzip. Heidelberg, Verlag Lambert Schneider 1973.
Buber, M. 1973b. „Die Frage an den Einzelnen”. In idem, Das dialogische Prinzip, 197–267. Heidelberg: Verlag Lambert Schneider
Buber, M. 1992. Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, trans. J. Doktór. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Buber, M. 1995. Dwa typy wiary, trans. J. Zychowicz. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Buber, M. 1993. Problem człowieka, trans. R. Reszke. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia–Spacja.
Bukowski, J. 1984. „Poznawanie przez spotkanie”. Znak 360–361: 1660–68.
Bukowski, J. 1987. Zarys filozofii spotkania. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Filek, J. 2010. „Ambiwalencja obcości”. In idem, Życie, etyka, inni. Scherza i eseje filozoficzno-etyczne, 254–267. Kraków: Wydawnictwo Homini.
Galarowicz, J. 1992. „Inicjacja dobra czy początek dramatu?”. Logos i Ethos I: 124–29.
Glinkowski, W.P. 2003. Wolność ku nadziei. Spotkane z myślą ks. Józefa Tischnera. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Glinkowski, W.P. 2011. Człowiek – istota spoza kultury. Dialogika Martina Bubera jako podstawa antropologii filozoficznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Heschel, A.J. 2014. Kim jest człowiek, trans. K. Wojtkowska. Łódź–Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego–Wydawnictwo Punctum.
Heschel, A.J. 1965. Who Is Man? Stanford: Stanford University Press.
Jedliński, M. 2016. „Na antypodach obcości”. In idem, K. Witczak, Oblicza obcości, 9–19. Bydgoszcz: Wydawnictwo Epigram.
Kowalska, M. 1998. „Od tłumacza”. In E. Lévinas, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, trans. M. Kowalska, XXXI–XL. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lévinas, E. 1998. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, trans. M. Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lévinas, E. 2000. Inaczej niż być lub ponad istotą, trans. P. Mrówczyński. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Monselewski, W. 1967. Der barmherzige Samariter. Tübingen: J.C.B. Mohr–P. Siebeck Verlag.
Pełech, T. 2017. „Koncepcja struktury zjawiska «ksenofanii»”. Konteksty 316–317: 384–92.
Ricoeur, P. 1991. „Socjusz a bliźni”, trans. A. Krasiński. In idem, Podług nadziei, red. S. Cichowicz, 111–25. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax Wydawnictwo.
Simmel, G. 1975. Socjologia, trans. M. Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tischner, J. 1990. Filozofia dramatu. Paryż: Éditions du Dialogue.
Tischner, J. 1993. „Myślenie według wartości”. In idem, Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tischner, J. 1998. Spór o istnienie człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tischner, J. 2012. „Wykład XXIII: Źródła metafizyki”. In Współczesna filozofia ludzkiego dramatu. Wykłady, red. D. Kot, A. Węgrzecki, 229–39. Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera.
Waldenfels, B. 2002. Topografia obcego, trans. J. Sidorek. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prace publikowane w czasopiśmie ETYKA udostępniane są na podstawie licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Oznacza to, że Autorki i Autorzy zachowują autorskie prawa majątkowe do utworów i wyrażają zgodę, aby ich prace były zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do dowolnych celów, także komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze Autora lub wydawcy. Artykuły mogą być pobierane, drukowane, powielane i rozpowszechniane z zastrzeżeniem konieczności poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Autorzy zachowują prawa autorskie do wspomnianych utworów bez innych ograniczeń.
