Metaetyka systemów społecznych. Teorioetyczne aspekty koncepcji N. Luhmanna

Autor

  • Jacek Jaśtal Politechnika Krakowska

DOI:

https://doi.org/10.14394/etyka.1285

Słowa kluczowe:

historia etyki, metaetyka, teoria systemów społecznych, N. Luhmann

Abstrakt

Jedna z koncepcji historycznego rozwoju etyki stwierdza, że  „teorie moralne nie mogą być oceniane w sposób zrozumiały inaczej niż w kategoriach sukcesu lub porażki w rozwiązywaniu problemów historycznie uwarunkowanych” (T. Irwin).  Celem artykułu jest próba odpowiedzenia na pytanie, czy teoria systemów N. Luhmanna może być wykorzystana do wyjaśnienia historycznej zmienności teorii etycznych i spełnić rolę swojego rodzaju metaetyki.  Wymaga to  zbadania, czy teoria ta pozwala wyjaśnić funkcję moralności, jej społeczną, kulturową i historyczną zmienność oraz rolę teorii etycznych. Wydaje się, że teoria L. Luhmanna przechodzi ten test w sposób co najmniej zadawalający, choć za cenę odrzucenia wielu założeń przyjmowanych w etyce tradycyjnej.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Jacek Jaśtal - Politechnika Krakowska

dr hab. filozofii, Politechnika Krakowska. Zajmuje się metaetyką oraz związkami teorii etycznych z przemianami społecznymi. Opublikował m.in. „Natura cnoty” (2009) oraz „Czas i bezczasowość. Konstrukcje społeczne i doświadczenia osobowe” (2018, wraz z I. Butmanowicz-Dębicka).  

Bibliografia

Balicki B., Lewiński D., Ryż B., and E. Szczerbuk, eds. 2010. Radykalny Konstruktywizm: Antologia. Wrocław: Wydawnictwo Gajt 2010.

Dallmann H.U. 1998. “Niklas Luhmann’s Systems Theory as a Challenge for Ethics.” Ethical Theory and Moral Practice 1 (1): 85–102. https://doi.org/10.1023/A:1009952227160. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1009952227160

Irwin T. 2007. The Development of Ethics: Volume 1. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198242673.001.0001. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198242673.001.0001

Jaśtal J. 2015. “Konstruktywizm w Metaetyce - Perspektywa Arystotelesowska.” Diametros 45: 122–43. https://doi.org/10.13153/diam.45.2015.800.

Kostro C. 2001. Funkcjonalna Teoria Moralności Niklasa Luhmanna. Kraków: Nomos.

Luhmann N. 2012a. “Ethik Als Reflexionstheorie Der Moral.” In Die Moral Der Gesellschaft. Frankfurt a. M.

Luhmann N. 2012b. “Paradigm Lost: Uber Dir Ethische Reflexion Der Moral.” In Die Moral Der Gesellschaft.

Luhmann N. 2012c. “Soziologie Der Moral.” In Die Moral Der Gesellschaft, 98. Frankfurt a. M.

Luhmann N. 2012d. “Wirtschaftsethik – Als Ethik?” In Die Moral Der Gesellschaft.

Matuszek K. 2017. Niklasa Luhmanna Socjologia Bez Człowieka.

Moeller H.G. 2006. Luhmann Explained : From Souls to Systems. Chicago (Ill.) : Open Court. http://lib.ugent.be/catalog/rug01:002167547.

Nagel Th. 1997. Widok Znikąd. Warszawa.

Schmidt S.J., and G. Rusch, eds. 1995. Konstruktivismus Und Ethik. Delfin.

Tatarkiewicz W. 1992. “Trzy Etyki. Studium z Arystotelesa.” In Pisma z Etyki i Teorii Szczęścia. Wrocław.

Whitbeck C. 1998. Ethics in Engineering Practice and Research. 1st ed. Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511806193

Na pomidorowoczerwonym tle niebieski tytuł "ETYKA", Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, tom 59 numer 1/2020, w tym numerze piszą: Bomastyk, Dąbrowski, Jaśtal, Kuźniar, Maciąg, Polak, Radzińska, Zając

Pobrania

Opublikowane

2020-08-03

Jak cytować

Jaśtal, Jacek. 2020. „Metaetyka systemów społecznych. Teorioetyczne Aspekty Koncepcji N. Luhmanna”. Etyka 59 (1). Warsaw, Poland:7-25. https://doi.org/10.14394/etyka.1285.

Numer

Tom 59 Nr 1 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

Prace publikowane w czasopiśmie ETYKA udostępniane są na podstawie licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Oznacza to, że Autorki i Autorzy zachowują autorskie prawa majątkowe do utworów i wyrażają zgodę, aby ich prace były zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do dowolnych celów, także komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze Autora lub wydawcy. Artykuły mogą być pobierane, drukowane, powielane i rozpowszechniane z zastrzeżeniem konieczności poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Autorzy zachowują prawa autorskie do wspomnianych utworów bez innych ograniczeń.