Współczesne formy wyobcowania. Tożsamość w ruchu: migrant i nomada
DOI:
https://doi.org/10.14394/etyka.1260Słowa kluczowe:
obcość, Tatarzy krymscy, Romowie, dom, bezdomnośćAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie analizy funkcjonowania współczesnej narracji
domu na przykładzie dwóch narodów: Tatarów krymskich i Romów. Są oni bliscy terytorialnie
i żyją wśród nas od stuleci, ale pozostają nadal nieznani. Pierwsi są rozpatrywani
jako migranci lub wygnańcy, którzy znajdują się na pograniczu bezdomności i wciąż walczą
o dom. Drudzy stanowią przykład niezakorzenionej przynależności – tożsamości nomadycznej,
ponieważ sami zdecydowali się na życie bez zapuszczania korzeni. Prezentowane w artykule
zagadnienia odzwierciedlają różne spojrzenia na kwestię współczesnej tożsamości i jej
relacje do dwóch typów przestrzeni: absolutnej i relatywnej, tak jak je rozumie Martina Löw.
Downloads
Bibliografia
Arendt, Hannah. 2000. Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka. Warszawa: Wydawnictwo
Aletheia. Bauman, Zygmunt. 1994. Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa.
Barbey, Gilles. 2018. Towards a phenomenology of the home. Arch. & Comport. /Arch.
Behav., Vol. 5, no. 2: 99–102. https://lasur.epfl.ch/wp-content/uploads/2018/05/BARBEY_Introduction_en.pdf
Bauman, Zygmunt. 2000. „Turyści i Włóczędzy”. In Globalizacja. Warszawa: Państwowy
Instytut WydawniczyBenjamin, Walter. 2001. „Powrót Flaneura. O Spacerach po Berlinie Franza Hessela”. thum A. Konopacki, In Literatura na świecie, n. 8–9.
Bollnow, Otto Friedrich. 2011. Human space. trans. Ch. Shuttleworth, London: Hyphen Press.
Braidotti, Rosi. 2007. „Poprzez nomadyzm”. Teksty Drugie, no. 6 (108): 107–127.
Braidotti, Rosi. 2011. Nomadic Theory: The Portable Rosi Braidotti. New York: Columbia University Press.
Budakowska, Elżbieta. 2007. „Współczesny migrant: nomada czy lokalny współkreator?”. In Migracje i społeczeństwa współczesne. Migracje i społeczeństwo. ed. J.E. Zamojski. Warszawa: Instytut Historii PAN.
Bulska, Dominika. 2018. Stereotypy dotyczące Romów w Polsce. Wyniki sondażu internetowego. Warszawa: Centrum Badan nad uprzedzeniami.
Deleuze, Gilles, Félix Guattari. 2016. Tysiąc plateau, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Douglas, Mary. 2007. Czystość i zmaza. trans. M. Bucholc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ficowski, Jerzy. 1981. „List do braci Cyganów”, Życie Warszawy, no. 5–6.12.
Gay y Blasco, Paloma. 2002. “Gypsy/Roma diasporas. A comparative perspective”. Social Anthropology, no. 10 (2). DOI: https://doi.org/10.1017/S0964028202000125
Gheorghe, Nicolae. 1977. “The social construction of Romani identity”. In Gypsy Politics and Traveler Identity. ed. T. Acton. Hatfield: University of Hertfordshire Press.
Goffman, Erving. 2007. Piętno. Rozważania o tożsamości zranionej. trans. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir. Gdańsk:Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Grossberg, Lawrence. 1996. „Identity and cultural studies: Is that all there is?”. In Questions of Cultural Identity. ed. S. Hall, P. du Gay. London: Sage Publications.
Hancock, Ian. 1991. “Gypsy history in Germany and neighboring lands. A chronology leading to the Holocaust and beyond”. In The Gypsies of Eastern Europe. ed. D.M. Crowe, J. Kolsti. Armonk, New York, London: M.E.Sharpe, Inc. DOI: https://doi.org/10.1080/00905999108408210
Kapralski, Sławomir. 2009. „Problem zagłady Romów w czasie II wojny światowej. Próba ujęcia syntetycznego”. In O Romach w Polsce i w Europie. Tożsamość,historia, kultura, edukacja. ed. P. Borek. Kraków:Wydawnictwo Collegium Columbinum.
Kapralski, Sławomir. 2012. Naród z popiołów. Pamięć zagłady a tożsamość Romów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kenrick, Donald, Grattan Puxon. 1972. The Destiny of Europe’s Gypsies. New York: Basic Books.
Klimová-Alexander, Ilona. 2005. The Romani Voice in Word Politics. The United Nations and Non-State Actors. Aldershot.
Kristeva, Julia. 2007. Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. trans. M. Falski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Lemkin, Rafał. 2013. Rządy państw Osi w okupowanej Europie. Prawa okupacyjne, analiza rządzenia, propozycje zadośćuczynienia, trans. A. Bieńczyk-Missala, P. Grzebyk, B. Lanckoroński, M. Madej, Warszawa 2013.
Liégeois, Jean-Paul. 1987. Gypsies and Travelers: Socio- cultural Data, Socio-political Data. Strasbourg: Council of Europe Publishing.
Löw, Martina. 2018. Socjologia przestrzeni. trans. I. Drozdowska-Broering, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323533320
Mirga, Andziej. 2009. „Holocaust i eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej: o godne miejsce wśród ofiar”. In O Romach w Polsce i w Europie. Tożsamość, historia, kultura, edukacja. ed. P. Borek. Kraków:Wydawnictwo Collegium Columbinum.
Ni Laoire, Caitriona. 2008. “Challenging host-newcomer dualisms: Irish return migrants as home-comers or newcomers?”. Translocations: Migration and Social Change, no. 4(1).Nowicka, Ewa. 2008. Hermes, Odyseusz i greckie powroty do ojczyzny, Kraków, Nomos.
Nowicka, Ewa. 2011. „Związki żywe i zaskakujące. Europejscy Romowie i społeczeństwo Nepalu”. In Zapomniani sąsiedzi. Studia o Romach w Polsce i w Europie. red. P. Borek. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Nowicka, Ewa. Michał Witkowski. 2018. „Cygan czy Rom? Antropologiczna interpretacja sporu o słowa”, Studia Socjologiczne no. 3, 230: 179–203.
Okely, Judith. 1983. The Traveller Gypsies. Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511621789
Schutz, Alfred. 2008. „Obcy: esej z zakresu psychologii społecznej”. In O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. trans. B. Jabłońska. 213–24. Kraków: Nomos.
Schutz, Alfred.2008. „Powracający do domu”. In O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. trans. B. Jabłońska. 203–12. Kraków: Nomos.
Simmel, Georg. 2005. „Obcy”. In Socjologia. trans. M. Łukasiewicz. 300–4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stewart, Michael. 1997. The Time of the Gypsies. Boulder, Colorado: Westview Press.
Streck, Bernhard. 2008. Romani/Gypsy Cultures in New Perspectives. eds. F.Jacobs , J. Ries. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag.
Sutherland, Ann. 1975. Gypsies: The Hidden Americans, London: Tavistock. DOI: https://doi.org/10.1007/BF02699823
Wagenaar, Aad. 2016. Settela. trans. J. Eliot. Marshwood: Lamorna Publications.
Waldenfels, Bernhard. 2009. Podstawowe motywy fenomenologii obcego. trans. J. Sidorek. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Возгрин, В.Е. 2013. История крымских татар: очерки этнической истории коренного народа Крыма в четырёх томах. Симферополь: Издательский дом „Тезис”.
Гайворонский, O. 2016. Повелители двух материков. Київ: Майстерня книги.
Смирнов, В.Д. 1889. Крымское ханство под верховенством Отоманской Порты в XVIII столетии. Одесса.
Amnesty International. 2019. “We stand with Oleg Sentsov”. January 11, 2019. https://www.amnesty.org/en/latest/campaigns/2018/07/oleg-sentsov/.
Auschwitz – Birkenau. 2019. „Dzień Pamięci o Zagładzie Sinti i Romów”. 2 sierpnia, 2019. http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/dzien-pamieci-o-zagladzie-sinti-i-romow,2072.html.
Coynash, Halya. 2015. “Crimean Tatar rights activist „deported” from his native Crimea”. Human Rights in Ukraine. Website of the Kharkiv Human Rights Protection
Group. Human Rights Abuses In Russian-Occupied Crimea. January 24, 2015. http://khpg.org/en/index.php?id=1422062944. Deutsche Welle. 2014. “Tatar leader: referendum’s results „predetermined””.
Dzhemilev, Mustafa. 2015. “10,000 Crimean Tatars flee Crimea since Russian annexation”. Unian.info. August 2, 2015. http://www.unian.info/politics/1107260-dzhemilev-10000-crimean-tatars-flee-crimea-since- russian-annexation.html.
EU-MIDIS. 2009. Badanie UE na temat mniejszości i dyskryminacji. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA). https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/413-EU-MIDIS_ROMA_PL.pdf
https://www.pravda.ru/news/world/formerussr/ukraine/07-03-2014/1197759-homiakov-0/.
Interview by Andreas Brenner. February 16, 2014. http://www.dw.com/en/tatar-leader-referendums-results-predetermined/a-17500078.
OSCE. 2015. „Opening remarks by Astrid Thors OSCE High Commissioner on National Minorities to the Human Dimension Implementation Meeting”. September 30, 2015. https://www.osce.org/odihr/187141.
Putin, V.V. 2014. “Address by President of the Russian Federation”. Kremlin.ru: President of Russia. February 18, 2014. http://en.kremlin.ru/events/president/news/20603.
YouGov Survey Results 2015. Badanie postrzegania mniejszości: Romów, Żydów, muzułmanów, osób orientacji homoseksualnej oraz ciemnoskórych. https://tinyurl.com/ujcprm7
Zamyatina, Tamara. 2016. “Crimean Tatars ́ Mejlis may be outlawed for extremism.” TASS: Russian News Agency. February 16, 2016, http://tass.ru/en/opinions/857074.
Громенко, Сергій. 2016. „Розвінчання міфу про ототожнення кримських татар з монголо-татарами”. Главком. 1 sierpnia 2016. https://glavcom.ua/columns/sgromenko/rozvinchannya-mifu-pro-ototozhnennya-krimskih-tatar-z-mongolo-tatarami-364676.html Хомяков, Владимир. 2014. „ Эксперт: Проблема
Крыма – это не вопрос “имперских амбиций”, это - условие выживания России”. Interwiew for Pravda.ru. February 9, 2014.
Шрамович, Вячеслав. 2018. „Почему в Украине громят таборы ромов?”. BBC News Ukraine. 8 czerwca, 2018. https://www.bbc.com/ukrainian/features-russian-44413849
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prace publikowane w czasopiśmie ETYKA udostępniane są na podstawie licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Oznacza to, że Autorki i Autorzy zachowują autorskie prawa majątkowe do utworów i wyrażają zgodę, aby ich prace były zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do dowolnych celów, także komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze Autora lub wydawcy. Artykuły mogą być pobierane, drukowane, powielane i rozpowszechniane z zastrzeżeniem konieczności poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Autorzy zachowują prawa autorskie do wspomnianych utworów bez innych ograniczeń.
