Wykluczenie jako problem kulturowy i moralny

Autor

DOI:

https://doi.org/10.14394/etyka.1362

Słowa kluczowe:

"Obcy", "inny", tożsamość, równość, dyskryminacja, wykluczenie, prawa człowieka

Abstrakt

Tematem tego tekstu jest próba przedstawienia problemu wykluczenia w szerokim kontekście kulturowym i moralnym. Autorka wiąże problem wykluczenia z różnymi formami dyskryminacji odnosząc je do ogólnych kategorii „obcego” i „innego”. Przyglądając się historii teorii moralnych, dzieli omawiany problem na dwa nurty, jeden związany jest ze światopoglądem uznającym hierarchę a więc uzasadniającym nierówności i wykluczenie „ładem świata”, „naturą”, „wolą Boga”; oraz drugi egalitarno-progresywny, który traktuje równość jako ważny postulat moralny dla wszystkich. Jednak filozofowie tego nurtu skażeni są „ślepotą antropologiczną”, która polega nie tyle na świadomym wykluczaniu innych i obcych, ale na niedostrzeganiu ich istnienia.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Magdalena Środa - Uniwersytet Warszawski

Prof. dr hab., pracuje w Zakładzie Etyki Wydziału Filozofii UW, zajmuje się filozofią moralną i polityczną, aksjologią i historią idei. Autorka książek, m.in. Idea godności w kulturze i etyce (1993), Indywidualizm i jego krytycy (2003), Etyka dla myślących, Obcy, inny, wykluczony (2020).

Bibliografia

Bauman, Z. 2016. Obcy u naszych drzwi, przeł. W. Mincer. Warszawa: PWN.

Boswell, J. 2006. Chrześcijaństwo, tolerancja społeczna, homoseksualność, przeł. J. Krzyszpień. Kraków: Nomos .

Butler, J. 2010. Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywna, przeł. A. Ostolski. Warszawa: Krytyka Polityczna.

Goffman, E. 2005. Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, przeł. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Hegel, G.W. 1969. Zasady filozofii prawa, przeł. A. Landman. Warszawa: PWN.

Jankowski, H., Starczewska, K., Grzegorczyk, A., Przełęcki, M., Michalik, M., Promieńska, H., Zapaśnik, S., Hołówka, J. i Szmyd, J. 1979. „Granice obowiązku”, Etyka, nr 17: 209-253. DOI: https://doi.org/10.14394/etyka.1300

Husserl, E. 1993. Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia, przeł. J. Sidorek. Warszawa: Aletheia.

Jacórzyński, W.R., Krysińska-Kałużna, M. (2001) „Spór o innego w XVI wieku: Indianie i konkwistadorzy”, w: Etyka, nr 34: 39- 52. DOI: https://doi.org/10.14394/etyka.660

Jan Paweł II. 2005. List do kobiet, https://www.mateusz.pl/dokumenty/jpii-ldk.htm (dostęp: 8.10. 2024).

Kafka, F. 2016a. „Troska ojca rodziny”, przeł. E. Ptaszyńska-Sadowska. W: Opowieści i przypowieści, 375-376. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Kafka, F. 2016b. „Wspólnota”, przeł. R. Karst. W: Opowieści i przypowieści, 467-468. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Klemperer, V. 1983. LTI Notatnik filologa, przeł. J. Zychowicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Lippmann, W. 1922. Public Opinion. New York: Harcourt, Brace and Company.

MacIntyre, A. 1996. Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, przeł. A. Chmielewski. Warszawa: PWN.

Nelson, T. 2003. Psychologia uprzedzeń, przeł. A. Nowak. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Pateman, C. 2014. Kontrakt płci, przeł. J. Mikos. Warszawa: Czarna Owca.

Radcliff-Richards, J. 1980. The Sceptical Feminist. Boston: Routledge and Kegan Paul.

Rawls, J. 1994. Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk. Warszawa: PWN.

Rousseau, J.J. 1966. „List o widowiskach”, przeł. W. Bieńkowska. W: Umowa społeczna, przeł. B. Baczko, . Warszawa: PWN.

Sartre, J.P. 1985. „Posłowie”. W: F. Fanon, Wyklęty lud Ziemi, przeł. H. Tygielska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Środa, M. 2020. Obcy, inny, wykluczony. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.

Trawny, P. 2017. Heidegger i mit spisku żydowskiego, przeł. W. Warkocki. Warszawa: PWN.

Waldenfels, B. 2009. Podstawowe motywy fenomenologii obcego, przeł. J. Sidorek. Warszawa: Terminus.

Wysłobocki, T. 2014. Obywatelki. Kobiety w przestrzeni publicznej Francji przełomu wieków XVIII i XIX. Kraków: Universitas .

Pobrania

Opublikowane

2024-11-11

Jak cytować

Środa, Magdalena. 2024. „Wykluczenie Jako Problem Kulturowy I Moralny”. Etyka, listopad. Warsaw, Poland. https://doi.org/10.14394/etyka.1362.

Numer

Dział

Artykuły